Demirleme ve Rıhtım Fasikülü, içindekiler

 

Kullanım Yerine Göre Halatlar

Son güncelleme: 19/12/17
Contributors: Mehmet Erem

A-Genel ıskota ve hareketli donanımlarda, polyester çift örgü

B-Demir ve tonoz halatlarında 3 kollu naylon

C-Koltuk halatlarında 3 veya 8 kollu polyester veya naylon

C¹-Sahile verilen uzun koltuk halatlarında çift örgü polipropilen

D-Mandar halatlarında çift örgü Dyneema veya paralel örgü Polyester

E-Sabit armalarda tek örgü Dyneema tercih edilir.

{{-}}

 

Bağlama halatı olarak kullanılacak halatın çapı (mm cinsinden, teknenin metre cinsinden boyu ile aynıdır. Buna göre 12 metrelik bir teknede en azından 12 mm’lik bağlama halatı kullanılması uygundur. Palamar halatı olarak kullanılacak unsurlarda esneme ön planda önemli olduğu için gerektiğinden çok fazla kalın halat kullanımı yarardan fazla zarar getirebilir.

Bağlama halatı olarak en az 2’şer adet, tekne boyunda palamar halatı ve 2’şer adet de tekne boyunun en az 2/3’ü boyunda pürmeçe (spring) halatı bulundurulmalıdır. Bağlama halatlarında esneme kapasitesi ve kolay kasa oluşturulması sebebiyle 3 veya 8 kollu halatlar tercih edilir.

8 kollu halatlar veya megabraid tabir edilen tek örgü bağlama halatları, 3 kollu bükümlü halatlara kıyasla daha iyi kıvrılabildikleri için, küçük alan içerisinde daha kolay saklanır ve depolanırlar. Birçok ticari teknenin standart bağlama halatı bu sebeple bu yapıdadır.

Liman ya da marinalarda kıçtankara bağlanmak için kullanılan kıç koltukları, doblin yapılacağı da göz önüne alınarak pasarella boyunun 2,5-3 katı uzunlukta olması yeterlidir. Gereğinden uzun halatı sahile alıp-vermek zorluk yaratabilir. Çok uzun halat ile doblin yapmak nispeten zordur.

İkinci demir düzeneği ve yedek çapa için, teknede en az 30 metrelik yekpare bir halat bulundurulur. Esneme kapasitesi sebebiyle genelde, 3 kollu naylon tercih edilir. Bunlardan başka güneyde seyahat edecek tekneler için en az 50 metrelik 1 adet halat veya perlon bulundurmak uygun olur. Bu boyda halatların, elde roda edilmesi zor olduğu için makarada muhafaza edilebilirler. Uzun halatların gam yapması yatkınlığı sebebiyle, çift örgü veya 8 kollu yapılar, 3 kollu olanlara tercih edilmelidir. Polipropilen suda yüzmesi sebebiyle bu amaca yönelik tercih edilir, ancak güneş ışığından korunmalıdır.

Perlon bağlama elemanlarına bağ yapılmamalı, sabit kasa tercih edilmelidir.

Gergin ve sudan yukarda bulunan kıç koltukları, özellikle de koyu renkli iseler, fark edilmezlerse etrafında dolaşan küçük tekneler için tehlike oluşturur. Buna engel olmak amacıyla, açık renk bir usturmaça veya bez ile işaretlenmelidir.

Dyneema ve Spectra grubu yüksek modüllü lifler esasen güneşe ve sürtünmeye oldukça dayanıklı olmakla beraber, genelde yelken donanımında dışı polyester kılıf olarak üretilmesi standart uygulamadır. Bunun sebebi, amatör gezi ve yarış teknelerinde çok yüksek mukavemete sahip oldukları için elle manipüle edilmeleri çok ince (<8mm) oldukları için zordur. 

Bazı özel durumlarda performans yarışlarında, hafif havada, özellikle balon gibi yelkenlerin rüzgarla dolabilmesini sağlamak için iskotalarını hafifletmek uygun olur. Bu durumlarda çift örgü iskota halatlarının kılıfları çıkartılıp sadece iç yapının kullanılması tercih edilebilir. 

Sadece tek örgü halatın vinç, makara veya kıstırmaç üzerinde kalması yıpranmayı hızlandırır. Bu bölümlere kılıf giydirilmesi sıklıkla başvurulan bir yöntemdir.  

Comments

Yukarıdaki yazının B şıkkında, demir ve tonoz halatı için 3 kollu Naylon halat önerilmekle beraber, halat tanıtım videosunun 2:57 dakikasında "Naylon halatın ıslanınca mukavemet kaybettiği, suya ve güneşe dayanıklı olmadığı için demir halatı olarak kullanımının uygun olmadığı" söylenmekte. Bu iki farklı bilginin hangisini dikkate almalıyız.

Teşekkürler. İlhan Güven

Dikkatiniz için özellikle teşekkür eder ve geç cevabımız için özür dilerim İlhan Bey. Gerçekten de videoda "demir halatı olarak tavsiye edilmez" denmiş ama tersine 3 kollu Polyamid halatların neredeyse tek kullanımı demir ve tonoz halatı olarak mevcut günümüzde. Güneşe ve aşınmaya polyester kadar dirençli değil ama suyun içinde mukavemet kaybetmesine rağmen esneme kapasitesi sebebiyle tam tersine en çok su içinde kullanılıyor...

Yeni yorum ekle
Bu alanın içeriği gizlenecek, genel görünümde yer almayacaktır.
CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.