İmece :Bir yelkenli teknenin performansı ve abranabilirliği bir çok olduya bağlıdır. Ama belki de en önemli parametre gövdenin biçimi ve salma tipidir. Zaman içinde teknelerin bordaları daha düşük, salmaları ise daha uzun tasarlanmaya başlandı. Ancak bir çok yelken seyri için bu gelişim önemli bir ilerleme olarak kabul edilmez. Evrilen bir çok farklı şekildeki salmanın hendine has, farklı şartlarda avantajları vardır. Aşağıda yelkenli teknenizle seyir tercihlerinize göre uygun olabilecek salmalar ve özellikleri derlenmiştir.
YÜZGEÇ TİPİ SALMA VE SERBEST DÜMEN PALASI (FIN KEEL WITH SPADE RUDDER)
Düşük ıslak yüzey ve kanat kesitli salma hız ve atiklik demektir.
En fazla ortak seçim genelde hafif ama enli gövdeli ve yüksek bordalı teknelerden yana kullanılır.
GENEL VE RÜZGARÜSTÜ SEYİRLER
Avantajlar
• Düşük ıslak yüzey ve kanat şekli iyi hız, hızlı manevra yüksek ivme.
• İyi dümen dinleme
• En iyi tasarımlar dalgalı denizlerde başı basarak kabul edilebilir bir konforla seyir imkanı sunarlar.
Dezavantajlar
• Yüksek hacimli hafif tasarımlar zorlu deniz şartlarında yorucu ve sallantılı bir seyiri beraberinde getirirler.
• Düz kesimler darbe etkisine sebebiyet verirler.
• Dümen çok hassas olup daha fazla konsantrasyon ve çalışma gerektirirler.
• Kuvvetli darbelerde yatmaya fazla meyillidir.
• Genelde erken camadana vurmayı gerektirirler.
• Faça flokta stabil olamayabilirler.
RÜZGARALTI SEYİRLER
Avantajlar
• Hızlıdır.
• Sörfe ve hatta plane e kalkabilirler.
Dezavantajları
• Çabuk ve aniden broşa düşebilirler.
• Rotada stabil kalamayabilirler ve kuvvettli havalarda kontrol edilmesi zordur.
MOTOR SEYRİ
Avantajlar
• Abraması kolay, sıkı ve hızlı manevra kabiliyetleri vardır.
• Bazıları tornistanda da ileri yoldaki gibi dümen dinlerler.
Dezavantajlar
• Limitli yanal alan apaz seyirlerde düşük hızlarda rüzgardan etkilenir.
• Dümen serbest bırakılırsa aniden yön değiştirebilir.
YÜZGEÇ SALMA VE TOPUKLU PALA (FIN KEEL WITH SKEG RUDDER)
Topuk palayı koruduğu gibi yelken ve motor seyirlerinde rotadan sapmaları azaltır.
Yukarıdaki kombinasyon ile hemen hemen aynı olup arada bazı kilit farklılıklar vardır.
Avantajlar
• Topuk pala için daha iyi bir destek sağlar.
• Yelken veya motor seyirlerinde rotada stabil kalma eğilimi daha başarılıdır.
• Hasarlanma ihtimali daha azdır.
Dezavantajlar
• Daha fazla ıslak yüzey daha düşük hız anlamına gelir.
• Topuk ve pala arasına objeler sıkışabilir.
• Sınırlı tur kabiliyeti dümeni ağırlaştırabilir.
OMURGA SALMA
Omurga salma ağırlığıyla daha denizci ve stabildir.
Geleneksel sayılacak bir tercihtir. Genelde 1970 öncesi tasarımlarda rastlanılabilir.
GENEL VE RÜZGARÜSTÜ SEYİRLER
Avantajlar
• Rotada stabil kalabilme.
• Yavaş, hafif ve konforlu seyir.
• Çalkantılı denizlerde kuvvetli sürüş sağlar ancak ıslanabilirsiniz.
• Manevralar sırasında yol alabilirler.
• Yatmaya karşı dirençli.
• Faça flok becerisi iyidir.
Dezavantajlar
• Geniş ıslak yüzey, zayıf kanat şekli : düşük hız, yavaş manevra, rüzgaraltına meyilli olma ve orsası zayıftır.
• Dengesiz gövde veya arma dümeni ağırlaştırır.
RÜZGARALTI SEYİRLER
Avantajlar
• Broşa düşmeye karşı dirençli ve rotada stabil kalabilirler.
• Zor hava ve deniz şartlarında stabil kalabilirler.
Dezavantajlar
• Yavaş.
• Sörfe kalmakta zorlanırlar. (Aranılan bir özellik olarak da düşünülebilir.)
MOTOR SEYRİ
Avantajlar
• İyi yol alma.
• Rotada stabil kalabilme.
• Ağır yapısı sayesinde vibrasyonu ve gürültüyü azaltır.
Dezavantajlar
• Tam turda geniş daire çizmek zorundadırlar.
• Tornistanda dümen dinlemez ve önceden kestirilemeyecek tepkiler verebilirler. ve
HAREKETLİ (ASKILI VEYA KATLANIR) SALMA – LIFTING OR SWING KEEL
Hareketli salma sayesinde karaya çıkabilir ancak salma ile yuvası arasına taşların girmemesine dikkat edilmelidir.
Olabilecek en kısa salma opsiyonu.
GENEL VE RÜZGARÜSTÜ SEYİRLER
Avantajlar
• Çekilebilen salma sayesinde en sığ sulara girebilir.
• İyi tasarlanmış bir hareketli salma çok verimli ve hızlı olabilir.
Dezavantajlar
• Balçık veya kum gibi yumuşak zemin haricinde bir yüzeye oturduğunda korumasız olan gövde zarar görebilir.
• Katlanır salma daha iyi koruma sağlar ancak verimi düşük olup karada uzun süre kalabilir. (yumuşak balçık hariç.)
• Taş ve kurumuş çamur kaldırma mekanizmasını tıkayabilir.
• Salma muhafazası içeride yer kaplayacağından iç hacmi azaltır.
• Sabit rotada stabil kalma konusunda zayıftır.
RÜZGARALTI SEYİRLER
Avantajlar
• Sörfe ve plane’e erken kalkarlar.
Dezavantajlar
• Kuvvetli rüzgarlarda kontrol çok kolay kaybedilebilir.
MOTOR SEYRİ
Avantajlar
• Abranması ve performansı salma aşağıdayken iyidir.
Dezavantajlar
• Salma yukarıdaysa rotada stabil kalabilme becerisi zayıftır
İKİZ VEYA SAFRA SALMA – TWIN OR BILGE KEEL
İkiz salma karada düz bir zemin üzerinde stabil durabilir.
İngiltere gelgitlerden etkilendiği için çok popüler olan ikiz kısa salma diğer ülkelerde çok fazla tercih edilmez.
GENEL VE RÜZGARÜSTÜ SEYİRLER
Avantajlar
• Kısa su kesimi.
• Karada düz zeminde stabil durabilme.
• Karaya oturduğunda gövdeyi korur.
• İyi tasarımlar rüzgarüstü seyirlerde uzun salmalı teknelerden daha iyi, yüzgeç tipi salmalı teknelerle de aynı becerilere sahiptirler.
Dezavantajlar
• Orsası ve hızı özellikle eski tasarım teknelerde düşüktür.
• Tekne yattığında rüzgarüstü salmanın altından dalgaya maruz kalabilir.
• Salmalardan birisi yumuşak zemine saplandığında veya bir boşluğa girdiğinde tekne devrilebilir.
TORPİL (KANAT KESİTLİ) SALMA - WING KEEL
Kanadın üzerinden akan su daha uzun ve ağır bir tekne seyrine yakın seyir konforu sunar.
Önceleri popüler olan bu salma tipi şimdilerde yerini torpil salmalara bıraktı.
Avantajlar
• Kısa su kesimi.
• Düşük ağırlık merkezi daha iyi doğrulma momenti sağlar.
• Kanadın üzerinden akan su daha uzun ve ağır bir tekne seyrine yakın seyir konforu sunar
Dezavantajlar
• Balıkçı ağlarına takılma olasılığı daha yüksektir.
• Karaya alındığında salma üzerinde durması tekne için daha risklidir.
• Kanatların altında oluşacak yosun ve kabukluları temizlemek zordur.
Orijinal makaleye http://www.yachtingmonthly.com/sailing-skills/keel-type-affects-performance-54322 linkinden ulaşabilirsiniz.
Yeni yorum ekle