Teknede Tesisat Fasikülü, içindekiler

 

Tıkanmış Pis Su Tankı

Son güncelleme: 24/08/22
Contributors: Cem Eğrikavuk, Erol Akyigit

Denizciler ikiye ayrılır: Pis su tankı tıkanmış olanlar ve tıkanacak olanlar. Düşüncesi bile hepimiz için bir kabus. İyi haber, tıkanmaların çoğu basit ve oldukça hijyenik yöntemlerle açılabiliyor.

Her durumda geçerli tek bir yöntem yok. Gerek pis su tankının çıkış tasarımı, gerek tıkanıklığın sebebi değişik yöntemleri denemenizi gerekli kılabilir.

Basınçlandırma

Özellikle charter firmalarının teknik ekipleri tarafından sıkça kullanılan bir yöntem. Mantık basit; pis su tankını vanası kapalı iken basınçlandırıyoruz. Vanayı açtığımız anda tıkanıklıktan kurtulmayı umuyoruz.

Basınçlandırma için özel bir aparata ihtiyaç yok. Tuvaletin kendi pompası yeterli oluyor. Tek sorun havalandırma çıkışı. Bunu bir şekilde kapatmak gerekiyor. (Basınçlandırma işini kompresör veya dalış tüpüyle yapanlar da var, aman dikkat!)

Sorun şurada; basınçlandırılan sistem en zayıf noktasından patlayacaktır. Eğer zayıf nokta pislikten tıkanmış olan normal çıkış ise herşey yolunda. Ama daha zayıf bir nokta varsa? Zayıflamış bir hortum, tam tutmayan bir kelepçe... Felaket senaryoları yazmakla bitmez. Sistemi zorlayacağınız basınç, tesisatınıza güveninizle doğru orantılı olmalıdır. Yoksa kayınvalidenizin bornozundan yazarlarımızı sorumlu tutmayın!

Susta / Kılavuz

Eğer tank ile çıkış noktası arasındaki hortum mesafesi çok fazla değilse ve dirsekler yoksa, basit bir kılavuz ile tıkanıklık açılabiliyor. 

Çıkıştan Basınçlandırma

Pis su tankının deniz çıkışından verilecek ani bir basınç dalgası tıkanıklığa neden olan pisliklerin hareketini ve yolun açılmasını sağlayabiliyor. Bu basınçlandırmayı bot pompası, lavabo pompası ve hatta (yine!) dalış tüpü ile yapanlar var. Litrelik pet şişeler de pratik oluyor. Su doldurup ağzını çıkışa dayıyorsunuz ve basıyorsunuz. Hattın açıldığını hissedebiliyorsunuz bile.

Peki suyun içinde kendimizi nasıl koruyacağız? Kendine güvenen operasyonu palet ile yapar ve sistem açılır açılmaz hızla uzaklaşır. Alternatifi, bir emniyet kemeri ile teknenin burnuna bağlanmak ve ipin uzunluğunu çıkışın tam önünde kalacak şekilde ayarlamak. Tekne rölantide giderken operasyon yapılırsa hep yukarıdan seyrettiğiniz geçit törenini şeref koltuğundan seyredersiniz.

Kimyasal Yöntemler

Tıkalı hortumları açmak için, 2,5 litelik bir coca-colayı güvertede ki boşaltım kapağından boca ederek, 24 saat bekletmek genelde işe yarıyor. Cocacola türü içeceklerde ki asit oldukça etkili, ancak donanıma zarar vermiyor, kireçlenme vb. kaynaklı tıkanıklıklarda işe yarıyor. Hatta zaman zaman boş tanka bile boca etmek, boruların temizlenip açık kalmasında faydalı. 

Marketlerden alabileceğiniz en ucuz beyaz sirke de, hem tıkanıklık açmada, hem de tank içinde oluşan kötü kokuları gidermede etkili.

Yine özellikle koku ve kireçlenmeye karşı, ayda bir kez klosete karbonat atıp üzerine sıcak su dökmek de önerilenler arasında. 

TIKANMIŞ HAVALANDIRMA ÇIKIŞI

Boşaltma çıkışı kadar sık olmasa da, tankın havalandırma çıkışı da tıkanabilir.

Tankların üzerinden çıkıp bordadaki ufak bir deliğe bağlı bir havalandırma çıkışı olmalıdır. Sadece atık su tanklarında değil, çoğu tatlı su ve mazot tankında da bulunan bu hattın amaçları:

- Tankı doldururken içindeki havanın tahliye edilebilmesi, tankın şişmemesi.
- Tankı boşaltırken vakum yapmaması.
- Tank fazla doldurulursa taşacak bir yeri olması.

Atık su tankındaki sorun, bu üçüncü işlevi yerine getirirken başlıyor. Eğer tank tam dolmasına rağmen kullanmaya devam ederseniz, fazla atık buradan atılıyor. (Botunuz tam bu çıkış hizasında duruyorsa felaket.) Boru ve çıkış ağzında kalan atıklar kuruyarak tıkanıklığa neden oluyor. Eğer çıkış basit bir delikse, uzun bir tornavida veya susta ile rahatça açılıyor. Ama bazı teknelerde estetik, süzgeçli bir kapak kullanıyorlar. Mekanik müdahale kolay olmuyor.

Tuvaleti kullanmaya devam ederseniz; pompanın içindeki çek valf görevini gören lastik parçalar biraz eskiyse, klozete geri tepebilir. Eğer bunlar da sağlamsa, hortum bağlantıları, tankın temizleme kapakçıkları gibi yerlerden sızdırmaya başlayabillir. (Bu aşamada, bulunulan yer imkan tanıyorsa, tank tahliye vanasını çok az açıp kapatmak fazla basıncı ve problemi rahatlatacaktır.)

DİKKAT: Tankın basınçlı olduğunu hissediyorsanız asla güvertedeki tahliye kapağını açmayın! ASLA!

Tank boşalırken oluşan vakum genelde hattın açılmasını sağlıyor. İster açıkdenizde deşarj vanasını açarak, ister alım tesislerinde pompa kullanarak. Çıkış ağzına dışarıdan hortum ile su beslemek hem ilk açılmayı kolaylaştırıyor, hem de hattın tamamen temizlenmesini sağlıyor.

Bu da çalışmaz ise, hortumu sökerek bir kılauz ile temizlemekten başka çare kalmıyor.

Comments

Şöyle açıldı.. Boşaltma istasyonunda vakum ile çekim esnasında iki parmak ile havalandırma deliğini tıkadım. Deniz tahliye vanası açık iken buradan vakum ile çekilen deniz suyu tıkanıklığı içe doğru açtı.

Ardından şöyle tıkandı: Tankın tamamı tahliye istasyonunda boşaltıldıktan sonra, tahliye kanalının açıldığını düşünerek, tahliye vanasını kapatıp, tekrar kullanmaya devam ettik. Holding tank doldu, kıyıdan uzaklarda seyir halinde tahliye için tankın vanasını açtığımızda, tekrar tıkandığını, boşalmadığını gözlemledik.

Ardından şöyle açıldı: Sakin bir havada kıyıdan yeterli uzaklıkta iken, deniz tahliye vanası açık, güverte tahliye kapağı sıkı kapalı iken, su hortumunu havalandırma deliğine sıkıca bastırarak, tanka basınçlı su bastık. Bu basınç yeterli seviyeye geldiğinde deniz tahliyesi tedricen açıldı.. Ancak tam olarak açılmayan tahliye kanalının daraldığı ve cidarlarına yapışan atıkların temizlenmesi gerektiği anlaşıldı.

Tahliye vanasını kapatarak termisfonda ısıtılan 90 derece sıcaklıktaki 15~20 lt suyu holding tanka güverte tahliye kapağından bastık. 15-20 dakika bekledikten sonra deniz tahliye vanası açıldı. Tankın daha rahat boşaldığı görüldü.

Sıcak su temizliğinin ardından tank boş ve deniz tahliye vanası kapalı ilen, 4 Lt sirkenin yarısı güverte tahliye kapağından, diğer yarısı tuvalet pompası ile içi kireçle dolan basma hortumunun içine bastık. 24 saat bekledik.

Ertesi gün karadan yeterince uzaklaştıkdan sonra tankı, deniz suyu ile doldurup tahliye vanası açıldığında akışın normale döndüğü görüldü.

Zamanla tankın içerisinde oluşan kalıcı birikimlerin, herhangi bir tıkanıklık olmasa dahi, sezon başı ve sonunda yukarıda açıklandığı gibi periyodik olarak bakım uygulaması ile pis su tankında her sezon yaşanan tıkanmanın önüne geçilebileceği anlaşıldı.

Yeni yorum ekle
Bu alanın içeriği gizlenecek, genel görünümde yer almayacaktır.
CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.