Demirleme ve Rıhtım Fasikülü, içindekiler

 

Zincir Halat Ekleri

Son güncelleme: 12/07/16
Contributors: Mehmet Erem

Bazı özel durumlarda ırgattan geçen kalibre zincire halat eklemek gerekebilir. Bu ekin, ırgat kavaletasından rahatlıkla geçebilmesi, sıkışmaması için kalınlığı arttıran bir bağ (örn izbarço) kullanılmaz.

Benzer şekilde zincir-halat kombinasyonunun kullanıldığı teknelerde de, ekin uygun şekilde yapılması, her sezon en az bir kez kontrol edilmesi ve yıpranma aşınma söz konusu ise değiştirilmesi veya tazelenmesi gerekmektedir. Çapa halatlarında esneme istenilen bir özellik olduğu için genellikle kullanılan halat 3 kolludur. Bu yapı hem ekteki dikiş için de en uygun yapıdır. 3 kollu bükümlü halatlar zincire 3 farklı yöntemle eklenir.

a-Aynı kasa oluşturmada olduğu gibi, kasa kısmı çok kısa tutularak, zincirin son halkasına veya bazen son halkaya eklenen bir kilide kasa dikişi prensibi kullanılarak dikiş oluşturulur. Yıpranmaya engel olmak için bu bağlantıda radansa kullanılmaz. Radansa halatın kalibresinin 4 katı büyük olacağı için kavaletadan geçmez, sıkışır. Dolayısıyla kalıcı bağlantılarda, halatın metal ile temas ettiği noktaya aşınmayı engellemek amacıyla,  kısa bir hortum veya benzeri bir ürün ile güçlendirme sağlanabilir.

3 kollu kasa dikişini zincirin son baklasına örerken dikkat edilecek husus, kolların ikisinin bir yönden, sonuncu kolun ise diğer yönden geçirilmesidir. Bundan sonra dikiş aynı kasa dikişindeki gibi devam eder.

b-Diğer bir yöntem, matiz dikişinde olduğu gibi yapılan dikiştir. Buradaki husus halatın sadece 2 kolu son bakladan geçirilir. Kollardan bir tanesi tam son bakla seviyesinde kesilen üçüncü kolun geri açılması suretiyle oluşan boşluğa yerleştirilmesi ile oluşturulur. Bu sarma işlemi, 36 tur devam eder. Bakladan geçirilen diğer kol aynı kolbastı dikişinde olduğu gibi diğer kolların arasından geçirilir. Bu tip ekin avantajı halatın kalibresini hemen hemen hiç kalınlaştırmamasıdır. Mukevemeti kolbastı dikişine kıyasla daha azdır.

c-İster 3 kollu ister daha fazla sayıda kollu bükümlü halatlar, veya diğer tüm tip çift örgü halatları zincire örmek için kullanılan bir dikiş tekniği daha vardır. Bu teknikte, kollar bükümlü ise tamamen açılır, örgü ise tamamen düz hale getirilir. Sonra kendi içinde 4 ana kol olacak şekilde tekrar gruplandırılır. Çift örgü halatlarda bu grupların damarlarının, bir kısım dış kılıf bir kısım iç yapı olmasında yarar vardır. 

Yeni oluşturulan kolların ikisi, birbirlerinin zıt yönünde olacak şekilde ilk bakladan geçirilir. Diğer iki kol, ilk baklayı atlayıp, ikinci bakladan yine birbirlerine zıt yönde geçirilir. İlk bakladan çıkanlar iknciyi atlayıp üçüncüden olacak şekilde tüm kollar toplam 8 kere geçirilir. Kolların zincirin baklalarında bükülme olmayacak kadar sıkılır. En son geçirmeden sonra kollar geriye doğru döndürülerek, zincirin ucuna doğru 2-3 bakla daha devam ettirilir. Piyan veya façuna tekniği ile incelerle kolların açıkta kalmaması sağlanabilir. Şekil olarak düzensiz görülmekle beraber oldukça sağlam bir ektir. 

Bu şekilde oluşturulmuş ekte, kollar açıkta olduğu için aralarına kum girmesi sık karşılaşılan bir konudur ve eki zayıflatır. Yeterli kalınlıkta çift örgü bir halatın dış kılıfı, veya ısıtılınca kendiliğinden sıkışan termik bir makaron ya da bu iş üretilmiş polyester örgü ekin üzerine geçirilerek kolların ve bağlantının daha mukavim olması temin edilebilir.